Pandemi sonrası krizlerin, savaşın, enerji kaynakları konusunda sıkıntıların yaşandığı dönemde kripto yatırımlar 2022 yılında çok büyük değer kaybetti. 2022 yılı kötü hatırlanacak senelerden biri olarak akıllarda kalacak.
2022 yılının son günlerini yaklaşırken geriye dönüp bakarak bu yıl içerisinde blokzincir teknolojisinde yaşanan gelişmeleri yazmanın faydası olacağını düşünüyorum.
Kripto varlıkların yılın ilk ayından bu yana istikrarlı bir şekilde düşüş eğilimi gösterdi. Bitcoin ve Ethereum %50 dan fazla değer kaybetti. Ayı sezonu uzun süreden beri devam ederken, Rusya- Ukrayna savaşı, sonrasında enerji krizi, pandemi sonrası enflasyon rakamlarının artması ile FED’in faiz arttırım politikası ile devam etti. Luna’nın ve FTX borsasının iflas etmesi kripto ekosistemini derinden etkileyen olaylar oldu.
Merkeziyetsiz kripto ekosisteminin sistemsel olarak yapısının şekillenmemiş olması ve halen merkezi yapılar gibi çalışan borsalar ve şirketlerin ısrarcı tutumları ekosistemin evrilmesini engelleyen faktörlerin başında geliyor. Web 2.0’dan kalan çok para kazanma arzuları herkese para kaybettirmeye neden olurken, ekosisteme olan güvenin zedelememesine sebep olan olayların gerçekleşmesini sağlıyor.
Bir İhtimal Daha Var; “Merkeziyetsizlik”
2022 yılında ekosistem adına umut veren gelişmelerde meydana geldi. Ethereum 2.0 olarak adlandırılan Merge’ün gerçekleşmesiyle enerji kullanımını % 99 oranında azaltan Ethereum Web3 teknolojisinin ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Aynı zamanda DeFi borsaların artması ve merkeziyetsiz finansa ilginin kayması merkeziyetsizliğe doğru bir yönelimin göstergesi niteliğindeydi.
Bir diğer önemli gelişme ise DAO’ların işleyiş yapılarının gelişmesi, bireylerin bu yönetişim biçimlerine olan ilginin artması ekosistemin gelişmesi adına önemli gelişmeler olarak görülebilir.
Blockzincir teknolojisi yazılım konusunda her geçen gün daha fazla talep edilmeye başlandı. Yeni programlama dillerinin gelişmesi, açık kodlu alt yapılar yazılım konusunda ilgisi olan kişilerin entegrasyonunu kolaylaştırdı.
Ülke olarak blokzincir trenine binecek miyiz ?
Henüz emekleme aşamasında olan kripto ve web3 ekosistemi ülkemizde çok fazla ilgi gördüğünü rakamlarla biliyoruz. Kripto borsalarına en fazla kullanıcı sayısında ilk 5 ülke arasında yer alırken, ülkemizdeki internet kullanıcıların %25 ise dijital cüzdana sahipler. Yeni teknolojileri keşfetme ve adaptasyon sorunu yaşamayan yerli kullanıcılar web3 okur yazarlığı konusunda yeterli seviyede olmasa da zamanla gelişeceğini umut ediyorum. Bunun yanı sıra üniversite topluluklarının her geçen gün artması ekosistemin gelişmesi konusunda umut verici bir gelişme. Yaklaşık 70 üniversitenin blokzincir topluluğu olmasının yanı sıra bu teknolojiyi yaygınlaştırma konusunda başarılı girişimlerde ülkemizde çıkmaya devam ediyor. Son dönemde büyük ağlar ve web3 firmaları ülkemizde hizmet vermeye başlamaları ülke olarak potansiyelimizin bir kanıtı olarak değerlendirebilir.
Sonuç olarak web1 ve web2 teknolojisinin yarattığı fırsatları ülke olarak değerlendiremedik ama web3 trenini kaçırmamak konusunda toplulukların ve ekosistemde bulunan bireylerin katkısı ülkemizin blokzincir teknolojisinin ilerlemesi konusunda önemli bir rol üstlenmesi konusunda çalışmalar yaptığını görebiliyoruz.
2022 ayı piyasasını kendini geliştirmeye adayan birey ve topluluklar, 2023 yılında daha verimli koşullarda fark yaratacaklarına inanıyorum. Web3 ekosistemi her geçen gün yeniliklerle farklı sektörlere entegre olarak iş ve sosyal alanda etkisini hissettirecek bir teknoloji olduğunu hep birlikte göreceğiz.
2023 yılının herkes için daha verimli geçmesi dileğiyle.